پێدەچێت نەخشەی سیاسی و جیۆسیاسی ئێستای عیراق بووە بەگرێ كوێرەی ناوچەكەو وڵاتە ئیقلیمیەكان و وڵاتە زلەێزەكانی دونیاو جیهان، ئەی بۆچی گرێ كوێرەی ئەم عیراقە كە خودی خۆیان بەنەخشەسازی و پلانسازی دوای جەنگ ئەم بەرگەیان دووریوەو كردوویانە بەبەری گەلانی عیراقداو بەزورەملێ بەبێ ئەوەی رەنگدانەوەی هیچ ئیرادەیەكی راستە قینەی گەلانی عیراق لەكوردو عەرەب و كلدو ئاشورو سریان و مەزهەبەكانی دیكەی نێو خاكی عیراقدا لەپرۆسەی دروومانی ئەم نەخشەیەدا هەبێت؟ .
ئێستا عیراق لەدوای نزیكە ی ٢٠ساڵ بەسەر ئازادكردنی لەدەست رژێمی بەعس و دیكتاتۆرییە تی بەعسییەكان هەی هێشتا كەشتی سیاسی وڵاتە كە هەموو ساڵێك بەبچووكترین شەپۆل رووبەڕووی بارودوخێكی دژوار دەبێتەوەو نزیكدەبێتەوە لەنقوم بوون و دواجار بەفاكتەرێكی ئیلاهی بۆ چەسپاندنی ساتێك روو لەئارامیی دە كات بۆ كاتێك، بەڵام هۆكارەكان چین؟ بێگومان زۆر روون و ئاشكرایە كەهۆكارە ئیقلیمی و نێودەوڵەتی و سیاسی و ئابوورییەكان كۆی هەڵقوڵانی جیهان كاریگەریی راستەوخۆیان هەیە لەسەر ئارامی و ئاسایشی ناوچەكە بەگشتی و لەسەر عیراق بەتایبەتی ئەو وڵاتانەی كەقبولیان بوو خاكی عیراقیان لێ ببڕدرێت وەكو دەوڵەتی عوسمانی، ئێستا دەیانەوێت پشكی شێریان هەبێت لەحكومڕانیی عیراق یان پەشیمانن لەڕەزامەندی ئەو سەردەمەی كە قبوڵیان كردووە، هەربۆیە دەبینین لێرەو لەوێ حكومەت و دەسەڵاتدارانی ئەنكەرە راستەوخۆو ناڕاستەوخۆ دەست وەردەدەنە سەروەری خاكی عیراق و بەرژەوەندییەكانی خۆیان راشكاوانە بێ شەرم و لێكدانەوەی سیاسی و نێودەوڵەتی دەخەنەڕوو .
ئەی بۆچی حزبە سیاسییە كان لەم عیراقە بەناو ئازادكراوە دوای چەندین ساڵ و قۆ ناغ لەخەباتی سیاسی و سەربازیی لەناوخۆو لەدەرەوەی عیراق ناگەنە كۆلكەی هاوبەش وەك خۆی گەر نەگە ن؟ راگرتنی باڵانس و سەرلەنوێ بەڕێكر دنی پرۆسەی سیاسی لەعیراقدا ئەنجامەكانی ئەم بۆشاییانەی نێوان لایەنەكان فراوانتر دەبێتەوەو دەگاتە ئاستی لێكترازان و پێكدادان و رەنگە بەرەو جەنگی ناوخۆیی نەخوازراو بڕوات، بەڵێ بەرژەوەندی ئەم هێزە سیاسیانەی لەعیراقدان هێندە زەبەلاح و قووڵ بووەتەوە كەهێڵی قبوڵكردنی یەكتری لەسەر نەخشەی سیاسی عیراق سڕیوەتەوەو لەپاڵە پەستۆدایە بۆئەوەی ئەوە ی بەلادا بكەوێت ئەوەی بەرگەی نەگرێت لەگەمەكە بكرێتە دەرەوەو ئەوەی بمێنێتەوە بخرێتە ژێرپێوە، هەر وەكو چۆن لەهەندێك دیمەندا دەبینین بەهۆی پاڵنانەوە ژمارەیەك كەس دەكەونە ژێر پێوە، ئەمە دیمەنی دەروازەی كۆشكی سەلام و ناوچەی سەوزو قوبەی پەرلەمانە كەنیچ بەهایەكی نیشتمانی و نەتەوەیی عیراقی و یاسایی و دەستووریی تێدا بەدیناكرێت هەرسێ سەرۆكایەتییەكەی عیراقیش بەشێكن لەگەمەكە بۆ درێژەپێدان بەم گەمەیە تاكو لەناكاو دەرچەیەكی نیشتمانیی ئیقلیمی نێودەوڵەتی بێتەدی، بەڵام چۆنەو كەی؟ ئەگەر ئەوانە بەشێك نین لەگەمەكە بۆچی دەست لەكارناكێشنەوە یان لانیكەم وەكو كارتی فشار بەكاربهێنن دژی هێزە سیاسییە كانی عیراق؟
هەرچەندە لەم دۆخەدا ئەم هەنگاوە ئەگەر بچێتە بواری جێبەجێكردنەوە مەترسیی زۆری هەیە لەسەر ئاسایش و سەقامگیریی خاكی عیراق ، بەڵام هەر بۆ مێژوو خۆدەبێت لانیكەم ئەستۆپاكی خۆیان بنوێنن و بیسەلمێنن كەوا خوازیار نین بەمانە وە . كام هەڵبژاردە گونجاوو شیاوە بۆ عیراقیەكان بژاردە ی دیموكراسی راستەقینە كە لەگە ڵ دۆخی عیراقدا ناگونجێت یان دیموكراس تەوافقی بۆ پاراستنی باڵانس و پارسەنگی هێز یان دیموكراتی عیراقە كە بەدەستی وڵاتانی دەوروبەرو زلهێزە كانی دونیا دابەشكردنی پانتاییە سیاسییەكان، چونكە خێرو بێری وڵات بەسەر ئەم هێزانە كە نقوم بوون لەگەندەڵی و بەهەدەردانی سەرخان و ژێرخانی وڵاتێكی وەكو عیراق. تێگەیشتن لەم دۆخە قورس نییە، بەڵام چارەسەرەكەی ئاستەمە، بۆیە سیاسە ت و هزرو فیكرو حیكمەتی مام و چەتری كۆكەرەوەی ئەم نەیارانە كارێكی نیشتمانی و نەتەوەیی و عیراقیە كە دەبێت ئێمە وەك گەلی كورد هەوڵبدەین بەبەردەوام كلیلەكانی ئەم گرێ كوێرەیە تاقیبكەینەوەو ئەم گرێ مێژووییە لانیكەم بۆ ئەم قۆناغە لەڕێگەی ئێمەوە بێت .